Ικανοποίηση της λαϊκής ευημερίας σημαίνει κοινωνικοποίηση της ΔΕΗ

Αποσπάσματα από την τοποθέτηση του κοινοβουλευτικού εκπροσώπου του ΚΚΕ Νίκου Καραθανασόπουλου, στη συζήτηση για τη «μικρή ΔΕΗ», που έγινε την Τετάρτη στην αρμόδια επιτροπή της Βουλής

Το ΚΚΕ είναι αντίθετο στο συγκεκριμένο νομοσχέδιο. Ζητά να αποσυρθεί γιατί αποτελεί ένα ακόμα κρίκο στην πορεία απελευθέρωσης της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας και των αντίστοιχων ιδιωτικοποιήσεων που προκύπτουν από αυτήν.

Δεύτερον, στηρίζουμε τους αγώνες που αναπτύσσονται, καλούμε το εργατικό - λαϊκό κίνημα, το λαό, να αξιοποιήσει κάθε μορφή πάλης, με στόχο όχι μόνο το συγκεκριμένο νομοσχέδιο και την απόσυρσή του, αλλά και συνολικότερα, με στόχο την πλήρη κατάργηση των νόμων εφαρμογής του κοινοτικού πλαισίου απελευθέρωσης της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας και των ιδιωτικοποιήσεων, που προέκυψαν από αυτούς.

Θα πρέπει να ξεκαθαρίσουμε από τη σκόνη, από τον κουρνιαχτό που σηκώθηκε το προηγούμενο διάστημα, μέσα από τις άγονες και οξυμένες, αλλά ανούσιες αντιπαραθέσεις ανάμεσα στη συγκυβέρνηση από τη μια και στην αξιωματική αντιπολίτευση, τα λεγόμενα άλλα αντιμνημονιακά κόμματα, από την άλλη, ότι η αντιπαράθεση αυτή όχι μόνο αποπροσανατολίζει, αλλά κρύβει και κάτι πολύ σοβαρό, ότι έχει υλικούς όρους.

Οι μεν υπερασπίζονται τα συμφέροντα που σήμερα κερδίζουν από την κατάσταση που έχει διαμορφωθεί στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, οι άλλοι υποστηρίζουν τα νέα συμφέροντα που θέλουν την επαύριο να μπούνε μέσα σε μια ακόμη πιο απελευθερωμένη αγορά. Πρόκειται δηλαδή για έναν πόλεμο συμφερόντων, ο οποίος αποκτά και ιδεολογικές «προεκτάσεις».

Το λέμε αυτό, γιατί δεν πρέπει να αποκρυφτεί η συνολική εικόνα. Ποια είναι αυτή; Κανείς μέσα σ' αυτή την αίθουσα δεν μπορεί να αμφισβητήσει το γεγονός ότι στην Ελλάδα υπάρχει ένας τεράστιος πλούτος ενεργειακών πηγών. Είτε αυτές είναι πηγές από ανανεώσιμες μορφές, είτε αυτές είναι από τα ορυκτά καύσιμα. Αυτός ο πλούτος μπορεί να μένει και αναξιοποίητος ή και να αξιοποιείται στο όνομα της καπιταλιστικής ανάπτυξης, αλλά έχει διαμορφώσει μια συγκεκριμένη εικόνα.

Ποια είναι αυτή η εικόνα; Οτι υπάρχουν στη χώρα μας συνθήκες ενεργειακής φτώχειας για εκατοντάδες χιλιάδες λαϊκά νοικοκυριά. Ποια είναι λοιπόν η αιτία αυτής της τεράστιας αντίφασης, ανάμεσα στον πλούτο των πηγών και στην ενεργειακή φτώχεια που αντιμετωπίζουν σήμερα τα λαϊκά νοικοκυριά; Ποιος φταίει γι' αυτό;

Φταίει μόνο η καπιταλιστική κρίση; Αν έτσι ήταν το ζήτημα, θα ήταν πολύ απλό να λυθεί. Αλλά αυτή η προσέγγιση είναι επιφανειακή. Βεβαίως, η καπιταλιστική κρίση επηρεάζει, αλλά φταίει κάτι ακόμα πιο βαθύ και πολύ πιο ουσιαστικό. Και ποιο είναι αυτό; Ακούω εδώ διάφορα. Οτι η Ενέργεια είναι κοινωνικό αγαθό. Αλήθεια, στον καπιταλισμό υπάρχει κοινωνικό αγαθό; Διασφαλίζει το κοινωνικό καπιταλιστικό σύστημα τα κοινωνικά αγαθά; Από πότε;

Αν είναι κάτι κοινωνικό αγαθό, σημαίνει ότι ο καθένας έχει πρόσβαση, ανεξάρτητα από την οικονομική του κατάσταση. Υπάρχει αυτό σήμερα; Υπήρχε αυτό χτες ή προχτές; Οχι. Αρα, λοιπόν, δεν ήταν κοινωνικό αγαθό. Ηταν εμπόρευμα στον καπιταλισμό. Είτε ήταν κρατική η ΔΕΗ, είτε ήταν ΔΕΗ μετοχοποιημένη σε συνθήκες απελευθέρωσης αγοράς, είτε ήταν κρατική σε συνθήκη κρατικής προστασίας της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας. Ηταν εμπόρευμα. Κάποιοι κέρδιζαν και κάποιοι έχαναν.

Δεν κατάλαβα, η κρατική ΔΕΗ της δεκαετίας του '60 δεν ήταν αυτή που πουλούσε σκανδαλωδώς το ηλεκτρικό ρεύμα στην ΠΕΣΙΝΕ, για παράδειγμα; Αυτή την τεράστια ζημιά που είχε η κρατική ΔΕΗ ποιος την πλήρωνε; Τα λαϊκά νοικοκυριά δεν την πλήρωναν, για να μπορεί να επιβιώσει; Να έχει κέρδη; Και όσοι υπερασπίζονται την κερδοφόρα ΔΕΗ, υπερασπίζονται το δικαίωμα της κρατικής, είτε δημόσιας, είτε ιδιωτικής επιχείρησης, να εκμεταλλεύεται τους εργαζόμενους. Γιατί δεν υπάρχει άλλη πηγή κερδοφορίας, εκτός από την εκμετάλλευση της εργατικής δύναμης.

Αρα, λοιπόν, όλοι αυτοί οι οποίοι σκιαμαχούν και λένε «κάτω τα χέρια από την κερδοφόρα ΔΕΗ» και «να μην ιδιωτικοποιηθεί η κερδοφόρα ΔΕΗ» τι σημαίνει; Σημαίνει ότι θέλουν αυτή η ΔΕΗ, η δημόσια, να εκμεταλλεύεται, να αυξάνει το βαθμό εκμετάλλευσης της εργατικής τάξης. Εμείς, αυτό το πράγμα δεν μπορούμε να το υπερασπιστούμε.

Χαμένοι ήταν πάντα οι εργαζόμενοι

Βεβαίως, εδώ υπάρχει το εξής ζήτημα: Για ποιο λόγο προχώρησε τότε το αστικό κράτος στην ενιαιοποίηση και στην κρατικοποίηση των ιδιωτικών επιχειρήσεων που διάσπαρτα λειτουργούσαν στην αγορά; Το έκανε για κοινωνικούς λόγους;

Ενα κράτος αστικό, το οποίο ήταν κράτος των διώξεων, των φυλακίσεων, των εξοριών και των εκτελέσεων, είχε κοινωνική ευαισθησία να προσφέρει ρεύμα στα λαϊκά νοικοκυριά; Οχι. Το έκανε γιατί αυτό επέτασσαν οι ανάγκες μιας οικονομίας με χαμηλό βαθμό κεφαλαιοποίησης της αστικής τάξης και των επιχειρήσεων των καπιταλιστικών, που δεν μπορούσαν να σηκώσουν το βάρος του εξηλεκτρισμού, ο οποίος αποτελούσε απαραίτητη προϋπόθεση για να αναπτυχθεί η καπιταλιστική παραγωγική δραστηριότητα στη χώρα μας.

Αυτό ανέλαβε να το κάνει με κόπους, θυσίες και με αίμα ο ελληνικός λαός. Αυτό ήταν το ζήτημα, που τότε κρατικοποιήθηκαν οι διάσπαρτες επιχειρήσεις οι ιδιωτικές, και ενοποιήθηκαν κάτω από τη ΔΕΗ. Και από αυτή την άποψη, λοιπόν, είτε με την κρατική ΔΕΗ, είτε με την ιδιωτικοποιημένη ΔΕΗ, χαμένοι είναι πάντοτε οι εργαζόμενοι και τα λαϊκά στρώματα.

Βεβαίως, αυτή την κατάσταση την επιδείνωσε πολύ περισσότερο η πολιτική απελευθέρωσης της αγοράς, σε επίπεδο ΕΕ, η οποία ξεκίνησε από τη Συνθήκη του Μάαστριχτ, που εδώ την ψήφισαν συγκεκριμένα κόμματα και δεν μπορούν να κρύβονται πίσω από το δάχτυλό τους σήμερα, ή να κάνουν μια επιφανειακή αυτοκριτική. Από τη Συνθήκη του Μάαστριχτ ξεκίνησε, που πλην Λακεδαιμονίων, πλην του ΚΚΕ, όλες οι τότε πολιτικές δυνάμεις την αποδέχτηκαν και την στήριξαν.

Γιατί το έκανε αυτό η ΕΕ; Γιατί ήθελε να προσφέρει, να ικανοποιήσει τις λαϊκές ανάγκες; Να αναβαθμίσει τη λαϊκή ευημερία των πολιτών, των εργαζομένων, των λαών της ΕΕ; Οχι βέβαια. Δεν έχει καμία τέτοια ανθρώπινη ευαισθησία η λυκοσυμμαχία της ΕΕ. Το έκανε για έναν πολύ συγκεκριμένο λόγο: Επειδή υπήρχαν τεράστια υπερσυσσωρευμένα κεφάλαια, τα οποία δεν είχαν διέξοδο να επενδυθούν σε νέους, κερδοφόρους τομείς. Αρα, λοιπόν, διαμόρφωσε ένα περιβάλλον συρρίκνωσης της κρατικής παρέμβασης, πλέον γιατί δεν ήταν αναγκαία. Και στη θέση του αστικού κράτους και των επιχειρήσεών του εισχώρησαν οι ιδιώτες.

Με αυτόν τον τρόπο διασφάλισε στους νέους τομείς την καπιταλιστική κερδοφορία. Και αυτή η διαδικασία ξεκίνησε από τα τέλη της δεκαετίας του 1990. Να θυμίσουμε ότι τότε γινόταν μια αντίστοιχη συζήτηση και εδώ. Τι έλεγαν τότε τα κόμματα της κυβέρνησης; Η ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ, που υλοποίησαν αυτή την πολιτική, είπαν ότι η απελευθέρωση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας θα οδηγήσει προς όφελος του καταναλωτή, σε νέες αναβαθμισμένες θέσεις εργασίας.

Αυτά λέγανε και τότε, πριν από 20 χρόνια, τα ίδια λέτε και σήμερα. Δεν είσαστε καν πρωτότυποι σε αυτά που λέτε, αλλά η πραγματικότητα βοά για το αντίθετο. Η απελευθέρωση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας δεν έγινε για να διασφαλιστεί η λαϊκή ευημερία, αλλά για να θωρακιστεί η καπιταλιστική κερδοφορία.

Να γίνει η ΔΕΗ κοινωνική ιδιοκτησία

Σήμερα, η κυβέρνηση, με αυτό το νόμο τον οποίο φέρνει, προσπαθεί να συνδυάσει διάφορα ανταγωνιστικά συμφέροντα μεγάλων επιχειρηματικών ομίλων, που κάποιοι ήθελαν όλο το πακέτο της ΔΕΗ να το πάρουν, γιατί βρίσκονται σε μια προνομιούχα θέση σε σχέση με κάποιους άλλους ανταγωνιστές, είτε είναι αμερικανικές εταιρείες, είτε είναι γερμανικές, που θέλουν να βάλουν χέρι από θέση ισχύος και κυριαρχίας. Και μέσα από αυτό τον τρόπο της διάσπασης η κυβέρνηση προσπαθεί να συμβιβάσει αυτές τις τεράστιες επιχειρηματικές αντιθέσεις και ανταγωνισμούς.

Ετσι, λοιπόν, εμείς λέμε καθαρά:

Πρώτον: Σήμερα, χρειαζόμαστε ένα κίνημα, που δεν θα είναι υποταγμένο στη λογική του μικρότερου κακού, που δεν θα καλλιεργεί αυταπάτες ότι υπάρχει «υγιής» και «ανθυγιεινός» ανταγωνισμός, που υπάρχει «υγιής» και «ανθυγιεινή» απελευθέρωση, αλλά ένα κίνημα το οποίο δεν θα υπηρετεί την κυβερνητική εναλλαγή και δεν θα καλλιεργεί αυταπάτες φιλολαϊκής διαχείρισης μέσα στη ζούγκλα της απελευθερωμένης αγοράς και των δεσμεύσεων της Ευρωπαϊκής Ενωσης, αλλά, αντίθετα, ένα κίνημα αντεπίθεσης, ανατροπής της πολιτικής και της εξουσίας των μονοπωλίων.

Δεύτερον: Σε αυτό το πλαίσιο καμία αστική κυβέρνηση, είτε είναι δεξιά, είτε είναι κεντροδεξιά ή κεντροαριστερά, είτε είναι αριστερή, δεν μπορεί να αναιρέσει τους κανόνες λειτουργίας μιας επιχείρησης, που λειτουργεί προς όφελος του καπιταλιστικού κέρδους, πολύ περισσότερο σε συνθήκες απελευθέρωσης της αγοράς. Πολύ δε περισσότερο που αυτά τα κόμματα όχι μόνο δεν αμφισβητούν, αλλά αποδέχονται τον καπιταλιστικό ανταγωνισμό, αποδέχονται την απελευθερωμένη αγορά και την πολιτική της και αποδέχονται, λοιπόν, το σύνολο των μέτρων αυτών.

Εμείς, ως ΚΚΕ, το λέμε καθαρά, δεν υπερασπιζόμαστε το παρελθόν της ΔΕΗ, δεν υπερασπιζόμαστε ούτε το σήμερα. Πολύ περισσότερο δεν μπορούμε να υπερασπιστούμε το αύριο, γιατί θα είναι ακόμη πιο επώδυνο για τους εργαζόμενους και για το λαό και γι' αυτό λέμε να μην προχωρήσει η ιδιωτικοποίηση και γι' αυτό αντιστεκόμαστε.

Τι σημαίνει για μας ικανοποίηση της λαϊκής ευημερίας; Σημαίνει ότι θα πρέπει να αξιοποιείται το σύνολο των εγχώριων πηγών, που θα οδηγεί σε μείωση της ενεργειακής εξάρτησης. Για να γίνει αυτό χρειάζεται να γίνουν κοινωνική ιδιοκτησία τα μέσα παραγωγής και ο ορυκτός πλούτος, να υπάρχει κεντρικός σχεδιασμός και ένας ενιαίος, αποκλειστικά κρατικός φορέας Ενέργειας, που θα αξιοποιεί όλα τα παραπάνω.

Τι θα διασφαλίζει αυτός ο φορέας; Τη μείωση του βαθμού ενεργειακής εξάρτησης, την εξασφάλιση επαρκούς λαϊκής κατανάλωσης, η οποία θα κατοχυρώνει στην πράξη το ενεργειακό προϊόν ως κοινωνικό αγαθό, τη διασφάλιση της υποδομής για την κάλυψη αναγκών της κεντρικά σχεδιασμένης βιομηχανίας, τη σχεδιασμένη ανάπτυξη συγκεκριμένων περιοχών και κλάδων και την ασφάλεια των εργαζομένων του κλάδου, αλλά και των οικιστικών ζωνών και γενικότερα την ισόρροπη παρέμβαση του ανθρώπου στο περιβάλλον.

Πηγή: Ριζοσπάστης